De meeste mensen die euthanasie vragen en krijgen, zijn zo ernstig ziek dat ze niet meer beter worden. Iemand hoeft niet bijna dood te gaan, voordat euthanasie mag. Volgens de wet mag euthanasie alleen bij mensen die lijden door een medische oorzaak.
Een einde maken aan het leven van iemand anders is strafbaar. Ook als de patiënt er zelf om vraagt bij de arts. Soms willen mensen niet meer leven. Bijvoorbeeld omdat ze ernstig ziek zijn, pijn lijden of moeite hebben met ademhalen. Soms mag een arts euthanasie of hulp bij zelfdoding verlenen. Bijvoorbeeld als iemand niet meer beter wordt. Of als niets meer aan het lijden te doen is. De arts is niet strafbaar als hij zich houdt aan alle 6 zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet.
Euthanasie kan alleen als de patiënt er zelf om vraagt. Familie of vrienden van de patiënt kunnen er niet om vragen. Dat is bij kinderen anders.
- Is een kind tussen de 12 en 16 jaar, dan moeten de ouders of voogd ook toestemming geven.
- Is een kind tussen de 16 en 18 jaar, dan moeten de ouders bij de beslissing betrokken zijn.
Een patiënt kan opschrijven dat hij euthanasie wil. Een opgeschreven vraag om euthanasie kan in de plaats van een gesprek komen. Bijvoorbeeld als iemand later zijn wens niet meer zelf kan vertellen. De patiënt schrijft op wanneer hij euthanasie zou willen. Dit heet een schriftelijk euthanasieverzoek. Of een wilsverklaring.
Alleen een gesprek of een verklaring op papier is niet genoeg. Er moet aan alle 6 zorgvuldigheidseisen van de euthanasiewet worden voldaan. De arts bekijkt of alle eisen gelden. Zelfs als dat het geval is, hoeft hij geen euthanasie te verlenen.
De huisartsen aangesloten bij Huisartsenpraktijk De 1e Lijn kunnen of willen aan de wens tot euthanasie voldoen als we achter de wens van patiënt staan en er als er aan alle zorgvuldigheidseisen is voldaan. Indien het niet goed voelt of te veel psychische belasting oplevert zullen wij verwijzen naar een collega of het Expertisecentrum Euthanasie.
Euthanasiewens zonder medische reden
(“voltooid leven”)
Soms willen mensen sterven die vinden dat hun leven voltooid of klaar is. Vaak zijn het oudere mensen, bijvoorbeeld omdat ze een goed en lang leven hebben gehad. Of klaar zijn met leven of ‘levensmoe’ zijn. Als het lijden geen medische oorzaak heeft, mogen deze mensen volgens de wet geen euthanasie krijgen. Als oudere mensen lijden door meerdere ziekten of medische kwalen die horen bij oud zijn, kan euthanasie volgens de wet soms wel. Dit heet ook wel een ‘stapeling van ouderdomsklachten’. De artsen aangesloten bij huisartsenpraktijk De 1e Lijn kunnen hier meestal niet aan voldoen wegens de psychische belasting.
Uit onderzoek blijkt namelijk dat de doodswens vaak te maken had met de situatie van de oudere. En dat als de situatie verandert, de doodswens minder sterk kan worden. Bijvoorbeeld wanneer de oudere zinvol vrijwilligerswerk kan gaan doen. Ook vanwege de uitkomsten van dit onderzoek maakt het kabinet geen nieuwe regels voor hulp bij zelfdoding voor deze groep. Het onderzoek benadrukt dat het belangrijk is om te werken aan een samenleving waarin ouderen goede zorg, ondersteuning en huisvesting krijgen.
Er bestaat wel de mogelijkheid tot een gesprek over de doodswens. Hierbij worden ook andere mogelijkheden besproken, zoals uitleg over het stoppen met eten en drinken. Ook kunnen er andere hulpverleners ingeschakeld worden om de doodswens uit te diepen. Voor het daadwerkelijk uitvoeren van een euthanasie zonder medische noodzaak willen of zullen wij u adviseren contact op te nemen met het Expertisecentrum Euthanasie.
Euthanasiewens bij dementie
In de besluitvorming rond euthanasie bij dementie is het belangrijk om tijdig de wensen vast te leggen en te bespreken. Iemand met beginnende dementie kan nog zelf om euthanasie vragen. Als u eenmaal niet meer wilsbekwaam bent is het voor een arts moeilijker om te beoordelen of er sprake is van een vrijwillig en weloverwogen besluit tot euthanasie en of er sprake is van ondraaglijk lijden. Verzoek tot euthanasie bij dementie is voor de huisarts een moeilijk vraagstuk en brengt emotionele belasting en onzekerheid met zich mee. Daarom zullen we bij een dergelijk verzoek ten allen tijde het Expertisecentrum Euthanasie inschakelen voor laagdrempelige ondersteuning. Daarom zullen we bij een verzoek tot euthanasie bij gevorderd dementie en twijfel over wilsbekwaamheid, ondanks al eerdere verklaringen en gesprekken, ten allen tijde het Expertisecentrum Euthanasie inschakelen voor laagdrempelige ondersteuning. U kunt zich ook zelf aanmelden bij het Expertisecentrum.
